Rodriguez Alvarezek gardentasun legea lehenbailehen erreformatzeko eskatu zuen, hutsune eta gabezia teknikoak zuzentzeko. Erreforman jorratu beharreko gaien artean, publizitate aktiborako betebeharrak handitu eta erakundeek publizitate proaktiboa bultzatu behar dutela nabarmendu zuen. Era berean, informazioa eskuratzeko eskubidea erabiltzeko eta Kontseiluaren aurrean erreklamazioak egiteko prozeduren erregulazio osoago eta zehatzagoaren alde agertu zen. Horrekin batera, Kontseiluari bere eginkizunak eraginkortasunez betetzeko behar dituen ahalak emateko eskatu zuen; besteak beste, erreklamazioek eragindako espedienteak eskatzeko ahalmena eta erreklamatutako informazioaren edukia aztertzekoa, horretara behartuta dauden subjektuek irispiderako mugak aipatzen dituztenean. Ildo beretik, Kontseiluari bere ebazpenak betetzen direla ziurtatzeko eta “Espainiako gardentasun-sistemaren patologiarik larrienari” amaiera emateko hertsatzeko ahalak emateko premia azpimarratu zuen: ebazpen irmoak eta erabat lotesleak egotea, baina ez gauzatzea.

Legearen erreformaz gain, gardentasunaren kontrol eta berme organoak zein gardentasun legearen betebeharrak betetzeaz arduratzen diren administrazio egiturak indartuko dituzten neurri eta politika publiko ausartak eskatu zituen Kontseiluko presidenteak, batzuk zein besteak “oraindik ahulak” direlako.

Lehenengo jardunaldian, Gardentasunerako eta Gobernu Onerako zuzendariorde nagusia, Gonzalo Gomez de Villalobos, publizitate aktiboak kontuak emateko duen garrantziaz mintzatu zen. Gardentasunaren alde egin zuen diseinutik, eta gogorarazi zuen “publizitate aktiboan inbertsio ona eginez gero, denbora galdua eta erakundeei zein herritarrari baliabideak aurrezten zaizkiela”.

Bere aldetik, Ana Maria Ruiz........................................................................................................................................................................................................ Azpimarratu zuenez, legea onartu eta hamabi urtera, gai horren inguruan ezartzen dituen betebeharren inguruko ezjakintasuna antzematen da, eta nolabaiteko “utzikeria”, legea aplikatu behar dutenen aldetik. “Betetzeko benetako borondatea egon behar da, eta gardentasuna eta kontu-ematea sartu behar dira gure kulturan eta praktika administratiboan” eta gogorarazi zuen administrazioek jabetu behar dutela publizitate aktiboaren hartzaileak “herritarrak direla, ez funtzionarioak”, eta, beraz, emandako informazioa ulergarria eta haientzat erraz eskuratzeko modukoa izan behar dela.

Julian Prior, Gardentasuneko eta Gobernu Oneko zuzendariorde ondokoak, dokumentu-kudeaketa gardentasunaren “bizkarrezur” gisa ez ezik, gobernu irekiaz ere hitz egin zuen. Gardentasun-legearen etorkizuneko erreforman dokumentu-kudeaketa berariaz aipatzea eskatu zuen, eta administrazio-jarduera oro gardentasunerako oinarri gisa behar bezala dokumentatzeko betebeharra gogorarazi zuen.

Lehen jardunaldia amaitzeko, mahai-inguru bat egin zen, eta, bertan, gardentasuna eta informaziorako sarbidea aztertu ziren, Administrazioaren eta herritarren arteko konfiantzazko lotura gisa. Parte hartu zuten Olga Agüero, Kantabriako Kazetarien Elkargoko dekanoa, David Cabo, Civio Fundazioko zuzendarikidea, Safira Kantos, Hay Derecho Fundazioko zuzendari nagusia, eta Eloisa Paredes, Transformazio Digitalerako eta Funtzio Publikoko Ministerioko Gardentasuneko eta Herritarren Arretarako zuzendariorde nagusiak. Moderatua Isabel Lombardero, CTBGko idazkari nagusia. Gizarte zibileko erakundeen ordezkariek eskatu zuten, halaber, gardentasun-legearen erreformari ekiteko eta Gardentasun Kontseiluari bere ebazpenak betearazteko behar dituen ahalak emateko.

Bigarren jardunaldian, CTBGko Estatu mailako Erreklamazioen zuzendariorde nagusiak, Marta Timón Herrero, informazio publikoa eskuratzeko eskubidearen ingerada eta irismena xehatu zituen egungoa bezalako testuinguru digital batean, non kolektibo zaurgarriak atzean gera ez daitezen ahalegin bat egin behar den, “fokua sarbide-eskubidearen titularrengan jarriz”. Gogorarazi zuen, halaber, informazio publikoa eskuratzeko eskubideak “oinarrizko eskubideen eragin indartzailea duela, hala nola adierazpen eta informazio askatasunarena, gai publikoetan parte hartzearena eta babes judizial eraginkorrarena”.

Bere aldetik, Isabel Jimenez Plaza, Kontseiluko kide aholkulariak, ez onartzeko arrazoien justifikazioa eta sartzeko eskubidearen legezko mugak aztertu zituen, Administrazioak “zehaztasun kirurgikoz” arrazoitu behar dituenak, sarrera galarazteko abusuzko praktika saihestuz.

Jose Santiago Fernandez del Valle, Kontseiluaren Estatu Mailako Erreklamazioen zuzendariorde ondokoak ibilbide zehatza egin zuen sarbide-eskubidearen prozeduran, jardunbide onak eta txarrak aipatuz.

Autonomia-erkidegoen eta toki-erakundeen esparruan, informazio publikoa eskuratzeko bermea erakunde hauen esku geratu zen: Jose Manuel Jover Lorente, Autonomia Erkidego eta Toki Mailako Erreklamazioen zuzendariorde nagusia.

Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia mugarri nagusiak magistratuak aztertu zituen Eduardo Calvo RojasAuzitegi horretan epaiaren zain dauden auziak ere gogorarazi zituen, hala nola Administrazioak erabiltzen dituen aplikazio informatikoen iturburu-koderako sarbidea edo langile publikoek produktibitate gisa jasotzen dutena.

Berriemailea Babesteko Agintaritza Independente sortu berriaren lehendakaria, Manuel Villoria Mendieta, gardentasunaz eta gobernantza onaren politikez aritu zen. Gogorarazi zuenez, gardentasunak “aukera ematen du, ez bakarrik ustelkeria, xahuketa eta portaera ez-etikoak detektatzeko” eta politika publikoen eraginkortasuna handitzeko; Administrazioaren eta herritarraren arteko gardentasun kolaboratiboa defendatu zuen, eta gogorarazi zuen gardentasuna “ez dela lege bat onartzea; laguntza finantzarioa eta politikoa behar da funtziona dezan”.

Joaquín Meseguer Yebra........................................................................................................................................................................................................

Hain zuzen ere, informazio publikoa eskuratzeko eskubidearen izaera eta eskubide hori oinarrizko eskubidetzat har daitekeela bermatzen duten argudio juridiko-konstituzionalak badaude, horiek izan ziren topaketaren azken hitzaldiaren ardatz, Auzitegi Konstituzionaleko magistratuaren eskutik Laura Diez Bueso.

Estatuko Funtzio Publikoko idazkariak itxi zuen ikastaroa, Clara Mapelli MarchenaHitzaldian, gobernu irekiaren politiketarako hurbilketa holistikoa defendatu zuen, besteak beste, gardentasunari dagokionez, eta konfiantza agertu zuen laster administrazio irekiaren Legea izapidetzen hasiko dela, zeinaren barruan gardentasunaren arloko lege-erreformak sartzea aurreikusten den. Bestalde, Estatuko Administrazio Orokorraren Gardentasun Atariaren kontzepzio berri bat lantzen ari direla iragarri zuen, herritarren "jakiteko, ulertzeko eta parte hartzeko eskubidera" gehiago bideratuta.