Están establecidas no artigo 38 da Lei 19/2013 de transparencia, acceso á información pública e bo goberno (LTAIBG) e no artigo 3 do Real Decreto 615/2024, do 2 de xullo, polo que se aproba o Estatuto do Consello.
Estas son as nosas principais funcións:
A LTAIBG establece que todas as persoas teñen dereito a acceder á información pública nos termos previstos no artigo 105.b) da Constitución Española e desenvolvidos nela.
Considérase “información pública” todos os contidos ou documentos, calquera que sexa o seu formato ou soporte, que obren en poder dalgunha das administracións e entidades do sector público e que fosen elaborados ou adquiridos no exercicio das súas funcións.
Todas persoas teñen dereito a que as administracións lles faciliten a información pública da que dispoñan, xa se sexan documentos ou outro tipo de informacións, para o que unicamente se require que presenten unha solicitude dirixida ao órgano correspondente no seu portal de transparencia (páxina web), sen necesidade de xustificar os motivos polos que a solicitan.
O órgano competente debe contestar o prazo máximo dun mes. Se transcorrido ese prazo non obtivo contestación (silencio administrativo) ou non está conforme coa resposta recibida, a persoa solicitante pode presentar unha reclamación ante o Consello de Transparencia. Esta reclamación substitúe aos recursos administrativos ordinarios, non ten custo e pódese presentar directamente, sen necesidade de avogado. É potestativa (é dicir, opcional), pois tamén se pode buscar directamente o amparo xudicial ante a xurisdición contencioso-administrativa.
O Consello é competente para resolver as reclamacións relativas a solicitudes de información dirixidas á Administración Xeral do Estado e ás entidades do sector público estatal.
Tamén resolve as reclamacións presentadas fronte ás administracións autonómicas e locais daquelas comunidades autónomas que lle atribuíron mediante convenio esta competencia (consúltaas aquí).
No resto dos casos, as reclamacións deberán presentarse ante o órgano de garantía de cada comunidade autónoma (podes consultalo nesta páxina).
O Consello publica todas as súas resolucións na súa páxina web.
A Lei de Transparencia establece que as administracións, as entidades do sector público, e tamén as entidades privadas que reciben determinado volume de subvencións ou axudas públicas, están obrigadas a publicar nos seus portais de transparencia ou páxinas web a información que permite á cidadanía fiscalizar a súa xestión e actividade (por exemplo, que normativa aplícalles, os seus orzamentos e contas anuais, os contratos que subscriben, as subvencións que conceden ou reciben, quen son os seus responsables e que formación e experiencia teñen, cales son as súas retribucións, etc.). A isto chámaselle obrigas de publicidade activa.
O Consello avalía se os suxeitos obrigados pola lei cumpren con estas esixencias de publicidade activa e fai públicos os resultados das avaliacións na súa páxina web. Cando constata deficiencias, formula recomendacións concretas ás entidades para que melloren o seu cumprimento da Lei de transparencia. O Consello tamén avalía como xestionan os suxeitos obrigados as solicitudes de información pública que reciben.
As principais conclusións das súas avaliacións sobre o grao de aplicación da lei recóllense nunha memoria anual que se presenta ante as Cortes Xerais.
Nesta ligazón podes atopar máis información sobre o noso labor de avaliación.
O Consello ten atribuída a función de adoptar recomendacións, normas de desenvolvemento de boas prácticas e criterios de interpretación uniforme das obrigas contidas na Lei de Transparencia.
Tamén asesora en materia de transparencia e resolve as consultas que lle expoñen os órganos encargados de tramitar e resolver as solicitudes de acceso á información.
Dentro de la función de asesoramiento, el Consejo informa asimismo los proyectos normativos de carácter estatal que desarrollen esta ley o que estén relacionados con su objeto, así como otras de carácter autonómico.
O Consello promove e participa en actividades formativas e de asesoramento dirixidas tanto a empregados públicos encargados de aplicar a lei de transparencia como aos responsables de entidades suxeitas ás obrigas de transparencia activa. O Consello tamén impulsa accións para sensibilizar e formar á cidadanía sobre os dereitos que contén esta lei.
A colaboración é esencial para reforzar a transparencia pública.
O Consello forma parte da Conferencia de Órganos Garantes de Transparencia e o Dereito de Acceso á Información Pública (COTAI), entidade de colaboración e cooperación horizontal cuxa finalidade é contribuír a fortalecer a transparencia e a garantía do dereito de acceso á información pública nos distintos niveis do Estado mediante a realización de actuacións conxuntas.
A nivel internacional, é membro do Comité Executivo da Rede Europea para a Transparencia e o Acceso á Información (ENTRI, polas súas siglas en inglés). Tamén forma parte da Rede de Transparencia e Acceso á Información (RTA), integrada polas autoridades de Iberoamérica responsables de garantir o dereito de acceso á información, así como da Conferencia Internacional de Comisionados de Información (ICIC), foro de encontro global que conecta a consellos e órganos garantes de 57 países de todos os continentes. Consulta máis información sobre a actividade de cooperación internacional do Consello aquí.
Cada ano presentamos nas Cortes Xerais unha memoria que recolle o desenvolvemento das nosas actividades e que tamén reflicte a nosa avaliación do grao de cumprimento das disposicións establecidas na Lei de transparencia polos suxeitos obrigados. A persoa que ostenta a Presidencia do Consello comparece ante a comisión correspondente do Congreso para informar sobre esta memoria.
