En relación coa información publicada hoxe nun medio dixital baixo o título “Transparencia elude avaliar se o Goberno cumpriu a lei durante o ano da pandemia”, o Consello de Transparencia e Bo Goberno manifesta o seguinte:

Non se suspendeu a avaliación do cumprimento da Lei de transparencia durante o ano 2020. Todo o contrario, reforzouse, incluíndo a máis suxeitos obrigados e, ademais, potenciouse a súa publicidade, publicando os resultados das avaliacións con carácter inmediato na web de Consello a medida que se van concluíndo as de cada grupo.

O único que se suspendeu, por un ano, é a publicación das avaliacións na Memoria de Actividades, en concreto na de 2020. E fíxose precisamente para poder anticipar a publicación da Memoria e, á vez, ir publicando as avaliacións na web a medida que se van realizando e conferirlles así maior valor para os interesados, pois agora téñenas dispoñibles con inmediatez, sen ter que esperar ao final do ano. De feito, xa se completaron as avaliacións dos órganos constitucionais e das autoridades administrativas independentes correspondentes ao ano 2020 e están dispoñibles na web e nos próximos días publicarase a correspondente ao Portal de Transparencia da Administración Xeral do Estado.

É preciso ter en conta que as avaliacións se fan a ano vencido. A lei esixe que se avalíe o cumprimento anual, polo que desde o primeiro momento no Consello veuse entendendo que para realizar as avaliacións debíase esperar a que terminase o ano. Como consecuencia diso, as avaliacións realizáronse sempre ao longo do ano seguinte e, ata agora, publicábanse por primeira vez na memoria anual de actividades, a cal, á súa vez, debía atrasar a súa publicación ata que estivesen completados todos os procesos de avaliación, co que nunca se publicaba antes do mes de novembro ou decembro do ano posterior. Así, por exemplo, a avaliación do cumprimento do ano 2019 fíxose ao longo do ano 2020 e viu a luz na Memoria 2019, que se publicou en decembro de 2020.

Esta fórmula xeraba un dobre desfasamento: por unha banda atrasábase moito a publicación da Memoria de Actividades da institución (ata finais do ano seguinte) e por outro, afastábase considerablemente a publicación das avaliacións en relación co momento no que se realizaron, coa correspondente perda de valor e interese, tanto para os suxeitos obrigados como para os medios de comunicación, os interesados e a cidadanía en xeral.

Por iso é polo que se decidiu cambiar o réxime de publicación das avaliacións. Coa nova formulación, que xa se explicou con detalle o Plan de Avaliación 2021 publicado no mes de xaneiro búscase reducir ao mínimo imprescindible ese desfasamento. A partir deste ano 2021, a Memoria de actividades publicarase a finais do primeiro trimestre do ano seguinte e as avaliacións iranse publicando por grupos segundo vanse concluíndo e, ao final do ano, elabórase un resumo que se incorpora á Memoria.

Loxicamente para implantar o novo sistema, a Memoria de Actividades do ano 2020, se se adiante a data de publicación, como se fixo, a finais de marzo de 2021, non pode recoller as avaliacións correspondentes ao ano 2020 (que, lembremos, realízanse ao longo do 2021), porque entón habería que esperar a finais de ano. Por iso é polo que se tivo que prescindir de incluílas no documento da Memoria de actividades 2020.

Pero iso non significa que se suspenderon as avaliacións. Todo o contrario, como se indicou potenciáronse notablemente como se pode comprobar no Plan e indicou, están a publicarse con carácter inmediato na web. Deste xeito, os resultados danse a coñecer moito antes do que viña sendo habitual no pasado. A diferenza do que sucedeu coa avaliación do ano 2019, que se fixo durante o ano 2020 e publicouse a finais de 2020 na Memoria de Actividades de 2019, a avaliación do ano 2020 está a realizarse durante o 2021 e vaise publicando por grupos de suxeitos obrigados a medida que se vai concluíndo. E, doutra banda, a Memoria de actividades de 2020 publicouse a finais do primeiro trimestre de 2021 en lugar da finais do ano seguinte como se viña facendo.

En ambos os casos, logrouse unha considerable ganancia na inmediatez coa que se presentan os resultados, co que entendemos que cumprimos mellor a nosa función de supervisar o grao de cumprimento da LTAIBG e de render contas das nosas actividades.

Lamentamos profundamente que, unha vez máis, publíquense informacións sen contrastar e altérese a realidade coa única finalidade aparente de danar á institución.